Mide içeriğinin yemek borusuna doğru geri kaçmasına Gastro-özofagial reflü hastalığı yada, halk arasında yaygın bilindiği adıyla ‘Reflü Hastalığı’ denir. Reflü ye sıklıkla yemek borusu ile mide arasında mevcut olan kapak sisteminde ki gevşeklik sebep olmakla birlikte; bu duruma zaman zaman mide fıtığı da eşlik etmektedir. Mide boşalmasının uzaması, yemek borusunun kasılma kabiliyetinin azalması, karın içi basıncını artıran durumlar ise diğer sık reflü sebepleridir.
SIKLIK
Toplumlar arasında görülme sıklığı %10 ile 30 arasında değişmekle birlikte en sık görülen hastalıkların başında gelmektedir. Türk toplumunda görülme sıklığı yaklaşık %20 civarındadır.
REFLÜ SIKLIKLA NASIL KARŞIMIZA ÇIKAR
Reflü şikayetleri sıklık sırasına göre: Mide yanması, göğüste yanma, ağıza acı-ekşi su gelmesi, geğirme, göğüste sıkışma, çarpıntı, boğazda gıcık ve takılma hissi, kuru öksürük, ağız kokusu şeklinde karşımıza çıkabildiği gibi; İleri aşamalarda farenjit, larenjit, ses kısıklığı, diş çürümesi, sinüzit, anjina yada alerjik astım şeklinde de kendini gösterebilir.
Reflü hastaları genellikle müzmin farenjit vb nedenlerle Kulak-Burun-Boğaz , göğüs ağrısı ve kalpte sıkışma hissi nedeniyle Kardiyoloji , kr. öksürük ve alerjik astım şikayetleri ile de göğüs hastalıkları kliniklerine başvururlar ve çoğu zaman gereksiz tedavi ve incelemelere tabi tutulurlar.
Reflü hastalığı boğaz şikayetleri ile kendini gösteriyorsa üst reflü, mide yanması, ekşime ve göğüste yanma ile karşımıza çıkıyorsa alt reflüden bahsedilir. Üst reflü de; daha çok gece belirtiler ortaya çıkarken, alt reflüde ayakta iken ve gündüz belirtiler ortaya çıkmaktadır.
BARRET ÖZOFAGUSU
Uzun süreli reflü hastalarında mide içeriğinin yemek borusuna kaçması sebebiyle yemek borusunun alt kısmında yaralanma ve tahribatlar oluşmaktadır. Yemek borusunun alt kısmında midede olduğu gibi aside karşı koruyucu faktörler bulunmamakta ve bu durum sık sık ülser oluşumuna neden olmaktadır. Burada ki hücreler, bu durumdan korunmak için tip değiştirerek mide hücresine dönüşmekte ve böylece meydana gelen metaplazik hücrelerin (tip değiştiren hücre) oluşturduğu farklı yapıya barret epiteli ve oluşan yeni dokuyada barret özofagus denilmektedir. Kısa segment (♥ cm) ve uzun segment(>3cm) barret olmak üzere 2 tipi vardır. Bu yapı prekanseröz olup özofagus alt uç kanserleri için en önemli risk faktörüdür. Tüm yapılan endoskopik işlemlerde %4 görülmesine rağmen, özofajit li (yemek borusunda yara) hastaların %20 sinde görülmektedir. Kısa segmentli barrett olgularında kanser riski 30-100 kat artmaktadır.
TEŞHİS
Daha çok sorgulamaya dayanır. Ancak erişkin hastalarda endoskopi ile ayırıcı tanıya mutlaka gidilmelidir.
ENDOSKOPİ
Ağızdan ucunda ışık olan hortum şeklinde bir makine ile mideye girilmesi ve yemek borusu, mide ve oniki parmak bağırsağının direkt olarak görülmesi işlemidir. İşlem esnasında gözle görülerek teşhis konulduğu gibi gerekli durumlarda biyopsi yapılmakta, testler uygulanabilmektedir. Bu işlem bizim kliniğimizde hastalar hafif uyutularak yapılmakta ve işlemle ilgili hiçbirşey hissetmemektedir.
TEDAVİ
Üç ana başlık halinde ele alınmalıdır. İlki: yaşam şekli ve alışkanlıklarda değişiklik yapmak şeklinde ifade edilebilir. İkincisi diyet ve yeme davranışları ile ilişkilidir. Üçüncü ve son tedavi yaklaşımı ise tıbbi tedaviye dayanmaktadır.
YAŞAM ŞEKLİ VE ALIŞKANLIKLAR
– Sigara içilmemeli
– Aşırı kilolu ise kilo verilmeli
– Öğünler düzenli olmalı, az yenilmeli ve sofradan yarı aç kalkılmalı
– Düzenli spor yapılmalı, karın kasları güçlendirilmeli
– Ani kilo almamalı ve vermemeli
– Ağır yük kaldırmamalı
– Yatak baş kısmı yüksek olmalı (15 derece)
– Dar ve sıkan kıyafet ve korse giyilmemeli
DİYET VE YEME ALIŞKANLIĞI
– Yemek sonrası en az 3-4 saat yatılmamalı
– Yağ içeriği fakir gıdalar tüketilmeli
– Alkol alınmamalı
– Arada atıştırmalardan uzak durulmalı
– Yağlı ve kızarmış gıdalar, nane, sos ve salça, kahve ve nescafe, ketçap, hardal, çikolata, asitli ve gazlı içecekler, narenciye ve suları tüketilmemeli
TIBBİ TEDAVİ
a) İlaç Tedavisi
– Prokinetik ajanlar: Özofagus ve midenin çabuk boşalmasını sağlayan ilaçlar.
– Mukozal bariyer oluşturanlar
– Asit bloke edici ilaçlar
b) Cerrahi Tedavi
Bütün tedavi yöntemleri denenen fakat sonuç alınamayan hastalarda son çare olarak başvurulmalı ve operasyon öncesi mutlaka bir gastroenteroloji uzmanı tarafından değerlendirilmeli ve operasyon kararı hasta ile birlikte verilmelidir. Operasyon laparaskopik funduplikasyon konusunda deneyimli bir cerrah tarafından yapılmalıdır.